Doç. Dr. Mehmet Tunçer
İnsan medeniyetleri su kenarında olan yerlerdeki olanaklar sayesinde çok daha başarılı ve yaratıcı olmuşlardır. Su ve yeşil insan doğasının temelini oluşturur, bununla bütünleşmiş bir ortam her zaman dinlenme ve rekreasyon olanağı sağlar. Doğa Parkları oluşturulması düşüncesi yüzyılımıza ait olduğu halde binlerce yıldır insanlar doğayı düzenleyerek içinde yaşamayı tercih etmişlerdir.
FOTOĞRAF 6 : JAPON BAHÇELERİ BİNLERCE YILLIK BİR GELENEĞİ SERGİLEMEKTEDİR.
Doğa parklarında eğer dere, nehir, göl, deniz gibi doğal veya yapay su elemanları varsa, insanların suyun kenarına nasıl getirileceği ve sahil kenarının nasıl planlanacağı çok önem kazanır.
FOTOĞRAF 7 : SU KIYISINDA DOĞAL YÜRÜME YOLU (PROMENAD)
Eğer su seviyesi devamlı olarak değişiyorsa, suya kadar inen çimenlik ve diğer bitki maddeleri su altında kalınca yaşamayıp ölünce, estetik görünüş bozulur. Bu durumda ya çimen vs. yerine suya dayanıklı saz gibi bitkiler kullanılmalı, ya da taş, kaya, vs. gibi bitkisel olmayan maddeler kullanılmalıdır.
FOTOĞRAF 8 : SU İLE KIYI KENARININ DOĞAL ÇİM ÖRTÜSÜ İLE BÜTÜNLEŞMESİ
Doğa Parklarında özel faaliyetler için kullanılacak bina ve tesislerin dikkatle ve üstün bir kalite ile yapılması parkın başarısını artırır. Elmalı Barajı yakın çevresinde, oluşturulacak “Doğa Parkı” için gerekli servisler için küçük boyutlarda, doğaya uyumlu, özel tasarımlar yapılmalıdır.
FOTOĞRAF 9 : DOĞA PARKLARINDA YAPILAŞMA PASTORAL GÖRÜNÜMÜ BOZMAMALIDIR
Ne kadar temiz tutulursa tutulsun, yapay göller zaman zaman boşaltılıp, büyük temizlikten geçirilmekte ve gereken yerlerde bakım ve onarım yapılmaktadır. Elmalı Baraj göletlerinin de yapıldığı tarihten bu yana akarsuların taşıdığı alüvyon ve rüsubatlarla belirli düzeyde dolmuş olduğu tahmin edilmektedir. Nitekim İSKİ tarafından temizlik işlemleri başlatılmıştır.
Barajların en büyük sorunlarından biri olan alüvyon ve atıklarla dolma olgusu, çevresinde yoğun yapılaşmalar olan Elmalı Baraj göletlerinde evsel ve sanayi atıklarının da bu işlemi hızlandırmasıyla aşırı boyutta kirlilik yaratmaktadır.
Bu olgunun önlenmesi için öncelikle yukarı havzada evsel ve sanayiden kaynaklanan kirlilik ve doğal erozyon önlemlerinin alınması gerekmektedir.
FOTOĞRAF 10 : NEW YORK, CENTRAL PARK’TAKİ GÖLETLERDEN BİRİNDE TEMİZLİK YAPILIRKEN
Elmalı Baraj Göletleri kıyılarının düzenlenmesinde doğal karakterin, doğal bitki örtüsünün korunmasına dikkat edilerek, yer yer ziyaretçilerin su ile buluşması için açık noktalar oluşturulmalıdır. Bu noktalar; yer yer dolaşım ve gezinti amaçlı kıyı boyu uzatılabilir. Bu promenadlar; bisiklet yolları, atlı spor parkurları, yürüyüş patikaları ile bütünleşik biçimde tasarlanmalıdır.
GÖRÜNÜŞ 5 . YÖNLENDİRİCİ İŞARET LEVHALARI
Doğa Parkı içinde hem yönlendirici ve hem de uyarıcı levha ve işaretler, hem ziyaretçilerin ve hem de doğanın korunması için gereklidir (Görünüş 5).
GÖRÜNÜŞ 6 . YAYA PATİKALARI
Baraj Gölü kenarında pasif rekreasyon tesisleri ve yaya politikaları özürlülerin ihtiyaçlarını da göz önünde tutmalıdır.
(*) Bu rapor, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne UTTA Planlama, Danışmanlık Ltd. tarafından hazırlanan "Elmalı Doğa Parkı Projesi" için Şubat 1999 tarihinde hazırlanmıştır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder